Uit het Elanden-Nieuws d.d. 3 december 2024

SOMMELSDIJK – Postuum – ruim 27 jaar na zijn overlijden – heeft musicus Gerrit Zoon de hommage gekregen die hij verdiende. Uiteraard in Sommelsdijk, waar hij zijn hele leven woonde. De hommage op vrijdagavond 29 november bestond uit orgelspel, zang, toespraken, de voordracht van een gedicht, de overhandiging van het muzikale archief van Gerrit Zoon en de presentatie van een boekje over zijn leven.

Door Kees van Rixoort

Het programma startte in de hervormde kerk van Sommelsdijk, waar Gerrit Zoon een kleine vier decennia met grote regelmaat het orgel bespeelde. Beter gezegd: zijn geliefde Abraham Meere-orgel, waarvoor hij aan het eind van zijn leven een onderhoudsfonds in het leven riep. Vrijdagavond speelde organist Bart-Jaap de Bakker het stuk ‘Sanctus’ van Gerrit Zoon op dit orgel.

Vervolgens verplaatste het gezelschap zich naar de remonstrantse kerk. Daar legde Theo du Pree van de Culturele Raad Goeree-Overflakkee, mede namens de Stichting Podium Goeree-Overflakkee, uit waarom Gerrit Zoon opeens in het middelpunt van de belangstelling staat. De aanleiding bleek de bespreking te zijn van een lijst met bekende eilandelijke personen, waarop bijvoorbeeld wel Elco Brinkman, Ab Klink, Cor Verolme en generaal Snijder staan, maar niet… Gerrit Zoon.

Een kist vol

“Hij heeft geen wereldwijd bedrijf gehad, hij is ook geen minister geweest, maar hij was wel heel belangrijk voor de muziek op het eiland”, aldus Du Pree. Zoon dirigeerde verscheidene koren (zoals Ons Koor, Ons Koortje en gemengd koor Excelsior), was organist en pianist, leidde organisten en pianisten op en componeerde muziekwerken, waaronder de bekende Delta-symfonie.

De Culturele Raad en Stichting Podium gingen op zoek naar de bladmuziek van Gerrit Zoon en vonden die bij Henk Kreukniet, een leerling van de Sommelsdijkse musicus die het tot operazanger wist te brengen. Kreukniet, woonachtig in Zwijndrecht, was blij met de aandacht voor Zoon en wilde diens archief graag overbrengen naar Goeree-Overflakkee. Tegelijk ontstond het plan om de Delta-symfonie in 2023 nog eens uit te voeren, ter gelegenheid van de 70-jarige herdenking van de Watersnoodramp. Van die uitvoering is het door omstandigheden niet gekomen, maar de overdracht van Zoons bladmuziek – een kist vol – kwam dus wel tot stand. Wethouder Jaap Willem Eijkenduijn nam het archief in ontvangst namens de gemeente Goeree-Overflakkee, die het onderbrengt bij het Streekarchief.

Volgens musicus Yolanda Davids, die de bladmuziek van Gerrit Zoon inventariseerde, bevat het archief de ene verrassing na de andere. “Het ziet er allemaal heel mooi uit, in een prachtig handschrift en bijna altijd opgedragen aan een koor of een ensemble waar hij mee werkte.” De collectie telt christelijke muziek, ook in de rooms-katholieke traditie, vaderlandse melodieën en eveneens een aantal liederen waarin zijn liefde voor Goeree-Overflakkee te horen is.

Een groot mens 

Davids selecteerde drie stukken, die het Vocaal Mannen Ensemble Rotterdam met verve ten gehore bracht in de remonstrantse kerk. Het ging om een Flakkees liedje, het Latijnse werk Laudate en Van de Zee. Dat laatste lied is een muzikale vertaling van een sonnet van Willem Kloos, dat wat betreft de zielenroerselen en gemoedsgesteldheid zou passen bij het leven van Gerrit Zoon. Voordat het lied klonk, droeg Reizende Dichter Casper Markesteijn het gedicht van Kloos voor.

De 84-jarige Henk Kreukniet was naar Sommelsdijk gekomen om de herinneringen aan zijn muzikale leermeester, de grondlegger van zijn carrière, te delen. “Gerrit was een groot musicus. En hij was ook een groot mens, in al zijn bescheidenheid”, zei Kreukniet, die nogmaals zijn blijdschap uitsprak over de publieke blijk van waardering voor Gerrit Zoon en tot slot licht geëmotioneerd de denkbeeldige hoed lichtte voor de Sommelsdijkse musicus.

Ware culturele schat

Wethouder Eijkenduijn zei dat het voor de hand ligt om de lijst met bekende eilandelijke personen aan te passen. “Gerrit Zoon is een grote naam in de muziekwereld. Hij was 79 jaar lang bezig met muziek. Muziek was zijn grote liefde. Ik ben trots dat we zijn culturele erfenis in ontvangst hebben mogen nemen. Het is een ware culturele schat.”

Archivaris Jan Both beaamde dat en vertelde het publiek dat de 47 werken van Gerrit Zoon een primeur vormen voor het Streekarchief: de eerste bladmuziek. “Mooi dat deze erfenis bewaard blijft op het archief. En misschien krijgen we de Delta-symfonie toch nog een keer te horen.” Een verlangen dat vaker te horen was op deze memorabele avond.

Alle aanwezigen – een volle remonstrantse kerk – ontvingen een boekje met de levensbeschrijving van Gerrit Zoon. De van foto’s voorziene uitgave heet ‘Getrouwd met de muziek’: Link naar het boekje:
Brochure_Gerrit Zoon
Hommage aan Gerrit Zoon: zijn muziek leeft voort Link naar de film van de overdracht en muziek in twee delen: Deel 1: https://youtu.be/Mwf6gakiKCE Deel 2: https://www.youtube.com/watch?v=1y85lE-S63I